Museum herstelt historische beelden

Het is 29 oktober 1944 als Canadese soldaten vrolijk door de straten van Goes marcheren. De Duitse bezetter is verjaagd, Goes is bevrijd. We zien blije mensen met wapperende vlaggetjes, trots op de Nederlandse kleuren. Tanks en andere militaire voertuigen rijden door de straten, het Canadese leger maakt zich op voor de slag om de Sloedam, het volgende stukje Zeeland dat door de Canadezen bevrijd zou worden. Deze unieke beelden zijn te zien in een filmpje dat onlangs geschonken is aan Historisch Museum de Bevelanden in Goes.

Hadden jullie gelijk door dat jullie iets moois in handen hadden?

Nee, dat hadden we eerst een hele tijd niet door. Op het doosje van de filmrol stond dat het over een hele andere plek in Zeeland zou gaan. Toen de beheerder van onze collectie toch eens wilde nagaan wat er precies op de filmpjes stond Konden ze niet bekeken worden. Er was niet direct apparatuur beschikbaar om de filmpjes op dit 8mm formaat te bekijken. Toen dit uiteindelijk lukte was de verbazing groot dat er beelden van de bevrijding van Goes en van Victory in Europe (VE-Day) op stonden. VE-Day was de internationale feestdag waarop overal werd gevierd dat de Duitsers verslagen waren. Nadat de Duitsers hun wapens hadden neergelegd werd er een bericht verzonden naar alle plekken die door de Duitsers bezet waren geweest. Door heel Europa maar ook in Canada en de Verenigde Staten kreeg men het bericht dat 8 mei uitgeroepen werd als VE-Day, de dag waarop de bevrijding van Europa werd gevierd. En zo gebeurde het op 8 mei 1945.

Wat zien we op het filmpje?

In het filmpje zien we eerst beelden uit oktober 1944. Goes was bevrijd, de Nederlandse vlag op het stadhuis werd gehesen en Canadezen overspoelden Goes. We zien binnentrekkende Canadese soldaten, tanks, motorfietsen en vrachtauto’s maar vooral hele blije mensen, blij met de redders uit Canada. De NSB poster van Mussert, die pontificaal op het stadhuis hing, werd ondersteboven gehangen en bespot. We zien een beeld waarop deze omgedraaide poster te zien is. Even later richt het beeld zich op de lucht waar tientallen bommenwerpers van de Amerikaanse luchtmacht over Goes vliegen. Goes lag precies op de route tussen Engeland en het Ruhrgebied waar nog flink gevochten werd. Steden als Keulen, Duisburg en Essen, waar de Duitsers nog actief waren, werden volop gebombardeerd.

Dus het gaat allemaal over het moment waarop Goes bevrijd werd?

Nee, alleen het eerste stuk gaat over de daadwerkelijke bevrijding. In het volgende beeld zien we kinderen en jongeren in sneeuwgevecht met Canadese soldaten. Een frivool schouwspel wat tot dan toe ongehoord was. Van de sneeuw gaan we in het filmpje over naar beelden van 8 mei 1945, VE-Day. We zien een optocht van fanfares, schoolkinderen (inclusief de door de Duitsers verboden scouting), drumbands en praalwagens omringd door een menigte van vrolijke toeschouwers. Onder het publiek zijn ook een aantal authentieke Zeeuwse Meisjes in klederdracht te zien. Een aantal van hen wordt zelfs even in een close-up in beeld gebracht. Bijzonder aan deze beelden is dat beelden van VE-Day vooral bewaard zijn gebleven van grote steden zoals Londen en New York waar ook gefeest werd. Deze beelden van de stad Goes zijn dan ook uitzonderlijk.

“Ontdek verloren gewaande beelden die 80 jaar na dato aan het licht komen.”

Wat gaan jullie met het filmpje doen?

Dit filmpje is interessant voor verschillende groepen. Allereerst natuurlijk voor historici die hiermee een beeld krijgen van hoe het was. Verhalen van nabestaanden kunnen soms wat vervormd zijn, zeker als iets lange tijd geleden is. Beelden zijn niet anders uit te leggen dan wat je ziet dus we zien letterlijk hoe het er toen aan toe ging. Naast historici zijn de beelden natuurlijk ook interessant voor nabestaanden. Er staan veel goed herkenbare Zeeuwen op het filmpje. Nabestaanden kunnen nu ineens levensecht bewegende beelden van hun voorouders bekijken. Hoe bijzonder is dat!  Als museum zijn we er natuurlijk bijzonder trots op dat we dit unieke materiaal aan het publiek mogen tonen. De komende zomer verwachten we veel bezoekers die komen kijken of er familie op de beelden te zien is. Het filmpje stellen we hiervoor gratis beschikbaar in de entree van ons mooie museum. En wellicht dat het bezoekers nieuwsgierig maakt om meer te weten over de geschiedenis van de Bevelanden. Hiervoor kunnen ze dan het museum bezoeken. De beelden hebben vooral betrekking op Goes maar er zullen zeker andere Zeeuwse musea zijn die interesse hebben in dit materiaal.

Zo komt wat lang verborgen is gebleven in Historisch Museum de Bevelanden weer beschikbaar voor een breed publiek.